Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi, Sosyolog, Doç. Dr. Ali Arslan’ın yönetiminde, SRT televizyonunda uzman öğretim üyeleri ve öğrenciler ile yapılmış 12 haftalık TV açık oturumlarının bir araya getirilmesinden ve konuşmaların deşifre edilmesinden oluşmuş “Toplumu Konuşuyoruz” isimli kitabı yayınlandı.

Sakarya Üniversitesi tarafından yayınlanan kitapta konular işlenirken Mevlana’nın “Benim bir ayağım sabit, diğer ayağım dünyayı dolaşır” şeklindeki pergel benzetmesine uygun olarak; bir ayakta toplumsal ilişkileri inceleyen Sosyoloji, diğer ayakta ise, toplumu ilgilendiren değişik toplumsal konular işlenmiştir. Konular işlenirken, “Toplum” başlığı ile birlikte şu alt başlıklara yer verilmiştir:

• Toplumsal Değişme,
• Avrupa Türkleri,
• Toplumda Güncel Meseleler: Barış süreci, İsrail’in özür dilemesi, Suriye
• Eğitim, Amerika’ da Eğitim,
• İslam ve Sosyoloji İlişkileri
• Proje Üretme, Verimlilik Bilinci,
• Değerler, Yabancı Dil Öğretim
• Osmanlıda Toplumsal Değişim.

Kitap, başta sosyoloji alanı olmak üzere, toplumsal konulara ilgi duyan herkes için, geniş bir perspektif ile ele alınmış çok önemli bilgileri içermektedir.

Kitabın Künyesi:

Yayınevi              : Sakarya Üniversitesi
Kitabın Adı         : Toplumu Konuşuyoruz
Dili                         : Türkçe
Kapak Tasarımı : Uyum Ajans/Seher Şengül
Dizisi                      : Sosyal Bilimler/Sosyoloji
İlk Baskısı            : Aralık 2014
ISBN                      : 978-605-4735-48-8

SUNUŞ

Elinizdeki eser, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyeleri ve öğrencilerinin katkılarıyla SRT televizyonu “Toplumu Konuşuyoruz” programında yapılmış konuşmaların deşifre edilmiş halidir. Televizyon programını sunan ve bu eseri yayına hazırlayan, Üniversitemizin Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Arslan’ın hazırladığı bu eserdeki konular da, sosyoloji biliminin temel inceleme alanı, toplumla ilgili 12 farklı konudan oluşmaktadır. Her konuda ayrı bir uzman öğretim üyemiz ve öğrencilerimiz ile işlenen bu konulardan birisi de, Sakarya Üniversitesinde üretilen projelerin de söz konusu edildiği Toplum ve Proje Üretme konusudur.
Günümüzde ortaya çıkan yenilikler, artık kimseye yerinde sayma imkanı bırakmıyor. Sınırların anlamını yitirmesi ve bilginin hızla her tarafa yayılması nedeniyle, herkes yaptığının daha iyisini ortaya koymaya çalışıyor. Çünkü yapılan çalışmalar, izleme kuruluşları tarafından dünya çapında bir sıralamaya konuluyor ve farkında olsanız da olmasanız da siz, kendinizi her an bir yarışın içinde buluyorsunuz. Bu nedenle, bu yarışın bilincinde olanlar, projelerle çalışıyor ve bilinçli hareket ederek yarışı önde götürmeye çalışıyorlar.

Toplumlar, dinamik bir yapı olarak, adeta canlı bir varlık gibidirler. İşte bu nedenle, bütün iyi kuruluşların yaptığı gibi, Üniversitemiz de bu canlı yapıların, özellikle toplumumuzun daha iyi bir konumda olması için çaba gösteriyor. Dolayısıyla biz de, bir bütün olarak ortaya koyduğumuz eğitim, araştırma ve toplumu bilgilendirme faaliyetleri ile toplumsal sorunların çözülmesi, insanlığın gelişmesi, barış, iyilik ve güzelliğin dünyada hakim olması, kısaca yaşadığımız dünyanın daha iyi hale getirilmesi için katkıda bulunmaya çalışıyoruz.

Bir proje anlayışı ile öğretim üyelerimiz, öğrencilerimiz ve ilimizin televizyon kuruluşunun ortaklaşa katkıları ile ortaya çıkarılan bu çalışmanın üretilmesi, yazılı hale getirilmesi ve kalıcı bir eser haline dönüştürülmesinde çok kişinin emeği geçmiştir. Bu nedenle, yapılan konuşmaları, sadece konuşma ortamında bırakmayıp, yazılı ve kalıcı bir eser olarak da ortaya çıkmasını sağlayan, başta Ali Arslan Bey olmak üzere, programa katkıda bulunan tüm öğretim üyelerine, öğrencilere ve emeği geçenlere teşekkür ediyor, günlük hayattan birçok toplumsal konunun seviyeli bir şekilde ele alınıp işlendiği bu yayını sizlere sunuyorum. Yayının tüm insanlık için hayırlı olmasını dilerim.

Prof. Dr. Muzaffer Elmas
Sakarya Üniversitesi Rektörü

—————————————————————————————————————————————————— 

TOPLUMU KONUŞUYORUZ

HAZIRLAYAN

DOÇ. DR. ALİ ARSLAN

 ÖNSÖZ

Bu kitaptaki yazılar, “SRT” televizyonunda, uzman öğretim üyeleri ve öğrenciler ile yapmış bulunduğumuz açık oturumların deşifre edilerek bir araya getirilmesinden oluşmuş yazılardır.  Biz, bu kitabı niçin yayınladık?

İnsanoğlu ömründe birçok faaliyet yapıyor. Bunların önemli olanları, şüphesiz önemli sonuçlar doğuruyor; ancak bunların bir kısmı buhar olup uçabiliyor, etkisi de ortadan kaybolabiliyor. Bu düşünce ile 12 hafta süren açık oturumlar dizisinde, toplumla ilgili konuşulan çok önemli bilgilerin hem kalıcı bir eser haline dönüşmesini, hem de sonradan gelecek öğrencilerimize ve uygulayıcılarımıza bir kaynak ve örnek oluşturmasını istedik.  Bu açık oturumların bir özelliği bulunmaktadır; o da şudur:

Konuşmalar, Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyeliği yaptığım sırada, ağırlıklı olarak Sakarya Üniversitesi öğretim üyelerini davet ederek yapılan açık oturumlardaki konuşmalardır. Böyle olmakla birlikte her programa üçer tane de öğrenci  davet edilmiş ve her oturumda, 1 öğretim üyesi ve 3  tane öğrenci yer almıştır. Bu uygulama, hem öğrencilerimizin yetiştirilmelerini, uygulamalara katılarak tecrübe kazanmalarını hem de bölüm adına kalıcı bir faaliyet gerçekleştirmeyi istememizden kaynaklanmıştır. Öğrencilerin çoğu Sosyoloji Bölümü öğrencileri olmakla birlikte, uzmanlığa ihtiyaç duyulan konularda, örneğin; ekonomi, tarih, vb. alanlarda başka bölümlerdeki öğrenciler de davet edilmiştir. Pratik nedenlerle, ağırlıklı olarak Sosyoloji Bölümünden daha fazla öğrenci olmakla birlikte diğer ilgili bölümlerden de katılım sağlanmıştır.  Konuşmalarda, sözün ağırlıklı kısmı, uzman öğretim üyesine bırakılmak kaydı ile bir sohbet ortamının  oluşturulmasına çalışılmış, fakat sadece sunucu olarak kalmayıp, bir öğretim üyesi olarak konuya ilişkin bilgi, görüş ve önerilerimiz de ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Öğretim üyesi ve öğrenci formatı; “İslam ve Sosyoloji İlişkileri” nin ele alındığı 7. Hafta programında farklı olarak uygulanmış ve bu konuya öğrenciler dâhil edilmemiştir. Bu durum, konunun bilim dünyasında uzmanlığı gerektiren tartışmalı bir konu olmasından ve ayrıca programın yapıldığı gün, Sosyoloji Bölümü olarak, şehrimizde düzenlediğimiz “Toplumu Konuşma Günleri” özel programımıza şehir dışından davet edilen ve bu konuda uzman bazı öğretim üyelerinin, programda yer almalarını istememizden kaynaklanmıştır.

Konular tasarlanırken, toplumda gerçekleşen her türlü ilişki ile ilgilenen Sosyoloji, yani Toplum Bilimi merkeze alınmış ve uzmanlık alanları ise  ilgili toplumsal alan konusu olarak işlenmiştir. Bu yaklaşım, hem Mevlana’nın “Benim bir ayağım sabit, diğer ayağım dünyayı dolaşır” şeklindeki pergel benzetmesine, hem de Sosyolojinin konumuna uygundur.

Nasıl Tıp’ta İç Hastalıkları, Kulak Burun Boğaz, Cildiye vb. bölümler varsa, Sosyoloji ‘de de Eğitim, Siyaset, Ekonomi, Din gibi uzmanlık alanları mevcuttur. Dolayısıyla her programda bu uzmanlık alanlarının birisi, uzman bir misafir ve ilgili öğrenciler ile ele alınıp incelenmeye çalışılmıştır.

12 haftalık TV programlarında ve kitapta işlenen konulardaki başlıklarda ilk kelime, “Toplum Ve Toplumsal Değişme” başlığında olduğu gibi, daima toplumla bağlantılı bir kavramı içermiş, ikinci kısımlar ise Toplumsal alanlardaki şu başlıkları taşımıştır: Toplumsal Değişme, Avrupa Türkleri, Güncel Meseleler, Eğitim, Amerika’ da Eğitim, Proje Üretme, Verimlilik Bilinci, Değerler, Yabancı Dil Öğretimi, Osmanlıda Toplumsal Değişim.

Başta şahsım olmak üzere, kitapta ismi geçen bazı kişilerin sıfat ve ünvanlarında, kitabın yayınlandığı tarihte değişiklikler olmuş ise de, metinlerin içindeki tüm unvan ve sıfatlar, programların yapıldığı zamandaki biçimiyle kullanılmış, bağımsız alanlarda ise yeni unvanlar kullanılmıştır.  Metinler deşifre edilirken konuşmalara sadık kalınmış, ancak konuşma dilinde kullanılan; fakat yazı dilinde yanlış anlamalara neden olabilecek, yorucu, gereksiz veya garip karşılanabilecek bazı tekrarlar veya ifadeler çıkarılmış ve bazen anlamı değiştirmeyen küçük ifade düzeltmelerine gidilmiştir.  Son olarak,  her ne kadar sosyoloji ve toplum ortak paydasında konular bir bütünlük  oluşturuyor ise de, birbirinden bağımsız oldukları için sıra ile veya ayrı ayrı okunabileceğini belirtmek isterim.

Bu yayının ortaya çıkmasında emeği geçen, isimlerini sayamayacağım kadar çok sayıda kişiye teşekkür ederim; ancak özellikle, TV yayınlarına katılan öğretim üyeleri ve öğrencilerimizi, yayının yapılmasına imkân sağlayan SRT (www.srtmedya) televizyonu yöneticisi Gülderen Okumuş’u,  ilgili TV yönetici ve çalışanlarını, konuşma metinlerinin deşifresini ve tashihini yapan tüm öğrencilerimi ve daha özel emeği geçmiş olan Merve Çevik ile Hicran Tekşen, Gülcan Yücedağ ve Prof. Dr. Bayram Ali Kaya’yı, kitabı yayına hazırlayan Uyum Ajans tüzel kişiliğinde; Uyum Ajans yöneticisi Mehmet Ali Şenol ve tasarımı yapan Seher Şengül’ü, yayını destekleyen Sakarya Üniversitesi yöneticileri ve matbaa çalışanlarını zikretmek isterim.

Eserin okuyucular ve toplumumuz için faydalı olmasını dilerim.

Doç. Dr. Ali ARSLAN
Sakarya Üniversitesi
Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi
aliarslan@sakarya.edu.tr

Aralık 2014/ Fatih-İstanbul

—————————————————————————————————————————————-

İÇİNDEKİLER

1.     TOPLUMSAL DEĞİŞİM……………………………………………………………. 9

        Prof. Dr. Sami ŞENER: SAÜ Sosyoloji Bölümü Başkanı

         · Sevda ÖRÜCÜ  (SAÜ-SOS 4)

         · Hürrem NAYIN (SAÜ-SOS 3)

         · Vahdet TOZAN (SAÜ-SOS 4)

 2.     GÖÇTEN SİYASETE: AVRUPA TÜRKLERİ……………………………………. 29

    Prof. Dr. Musa TAŞDELEN: SAÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi

   · Melek BUYUK (SAÜ-SOS YLS)

         · Şeyda Nur EROL (SAÜ-SOS 4)

         · Firdevs YARAR (SAÜ-SOS 3)

3.     TOPLUM VE EĞİTİM……………………………………………………………….. 53

         Prof. Dr. Rahmi KARAKUŞ: SAÜ Eğitim Fakültesi Dekanı/ SAÜ Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi

          · Gamze KILIÇ (SAÜ-SOS 3)

         · İnci YILMAZ (SAÜ-SOS 3)

         · Sümeyya SANIR (SAÜ-SOS 3)

 4.     TOPLUMDA GÜNCEL KONULAR……………………………………………….. 81

   Prof.Dr. Cihangir AKIN:  Yalova Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi

         · Ahmet BİÇER (SAÜ-ULİ YLS)

         · Hüsna Taş YETİM (SAÜ-ULİ YLS)

         · Muhammed TAŞDEMİR (SAÜ-SOS 4)

 5.     TOPLUM VE PROJE ÜRETME………………………………………………… 103

         Prof.Dr. Fatih ÜSTEL: Sakarya Üniversitesi Rektör Yardımcısı       

          · Büşra ERDEM (SAÜ-SOS 4)

         · Davut YÜCE (SAÜ-Halkla İlişkiler 1)

         · Nihal ÇUHADAR (SAÜ-SOS 4)

 6.     AMERİKA’DA EĞİTİM…………………………………………………………….. 125

  Assist.Prof.Dr.Tuğrul KESKİN: Portland State Üniversitesi/Uluslararası İlişkiler Bölümü/ ABD

         · Ahmed ABİDİNE (Portland State Üniversitesi YLS)

         · Gizem Eryılmaz (SAÜ-ULİ 4)

                                                           · Muhammet Akyüz (SAÜ-İnşaat Müh. 3)

7.     İSLAM VE SOSYOLOJİ İLİŞKİLERİ……………………………………………. 153   

……………………………………………………………………….

 Doç. Dr. Kadir CANATAN: Balıkesir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı

 Doç. Dr. İsmail HİRA : SAÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi

 Yrd. Doç. Dr. Ali ARSLAN:  SAÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi

 8.     TOPLUM VE VERİMLİLİK BİLİNCİ…………………………………………… 177

         Prof.Dr. Adem UĞUR: SAÜ Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi 

         · Ece TÜRKER (SAÜ-ÇEKO 3)

         · Ümit BAYRAM (SAÜ-ÇEKO 3)

         · Fehime AÇIKKOL (SAÜ-ÇEKO 3)

9.     TOPLUM VE ETKİLİ İLETİŞİM…………………………………………………. 203   

      Prof. Dr. Metin IŞIK:  SAÜ İletişim Fakültesi Dekanı

         · Seda NAS (SAÜ-SOS 4)

         · Aynur ÇELİK (SAÜ-SOS 3)

         · Gül ESEN (SAÜ-SOS 3)

 10.   TOPLUM VE DEĞERLERİ………………………………………………………. 231  

      Prof. Dr. Ali Murat DARYAL: Marmara Üniv. İlahiyat Fakültesi/Emekli Öğretim Üyesi

         · Esra SÜNBÜL (SAÜ-Felsefe IV)

         · Muhammet AKKAYA (SAÜ-SOS Hazırlık)

                                                  · Arzu BİRİNCİ (SAÜ-SOS 3)

 11.   AB YOLUNDA YABANCI DİL ÖĞRENİMİ………………………………….. 255 

      Prof. Dr. İlyas ÖZTÜRK: SAÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı/Çeviri Bilimi Bölümü
Öğretim Üyesi

         · Emine DİRİM (SAÜ-SOS YLS)

         · Cansu ESER (SAÜ-SOS 2)

                                                              · Ayşe AYDOĞAN (SAÜ-SOS 3)

 12.   OSMANLILARDAN GÜNÜMÜZE  TOPLUMSAL DEĞİŞİM…………….. 283

         Prof. Dr. Arif BİLGİN: SAÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi

         · Tuba DÜZGÜN (SAÜ-Tarih 2)

         · Ömer  ÖNALA (SAÜ-Tarih 3)

                                                           · Melek TOPRAK (Mimar Sinan Üniv.-SOS 4)

—————————————————————————————————————————————-

TOPLUMU KONUŞUYORUZ

1. TOPLUMSAL DEĞİŞİM

Katılımcılar:

Prof. Dr. Sami ŞENER: SAÜ Sosyoloji Bölümü Başkanı

• Sevda ÖRÜCÜ  (SAÜ–SOS 4)
• Hürrem NAYIN (SAÜ–SOS 3)
• Vahdet TOZAN (SAÜ–SOS 4)
• SRT: ADAPAZARI – 8 MART 2013 18.30

Ali Arslan:  İyi akşamlar sevgili izleyiciler. Bu akşam, yepyeni bir programda sizlerle birlikte olacağız. Programımızın adı “Toplumu Konuşuyoruz”. Ben Yrd. Doç. Dr. Ali Arslan. Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesiyim. Önce programımız hakkında genel bir bilgi vereceğim. Sonra konuklarımız ile birlikte konuşmalarımıza devam etmiş olacağız. Programımız, amacıyla da, kadrosuyla da, her şeyiyle yeni; Sakarya Üniversitesi’nin öğretim üyeleri ve öğrencileri olarak burada sizlerle beraberiz. Bu akşamki konumuz, “Toplumsal Değişim” üzerine olacaktır. Konuklarımızın başında bir uzmanımız bulunmaktadır. Kendisi, Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi, Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sami Şener. Başta hocamız olmak üzere , hocamıza da öğrencilerimize de hoş geldiniz diyorum.

Sami Şener: Hoş bulduk.

Ali Arslan:  Öğrenci konuklarımız; Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğrencileridir. Dördüncü sınıf öğrencilerinden Vahdet Tozan, Sevda Örücü ve Hürrem Nayın bizlerledir. Öğrenci arkadaşlarımızın her birinin ayrı bir özelliği ve bu akşam burada bulunmalarının sebepleri var; bunları zaman içerisinde aktarmaya çalışacağız.

Sevgili izleyiciler, bu akşamki programımızın neden “Toplumu Konuşuyoruz” isimli? Çünkü biz, Sosyoloji Bölümü öğretim üyeleri ve öğrencileri olarak buradayız; bizim işimiz, “toplum” u incelemek ve “toplum” u anlamak. Toplum’ un doktoruyuz. Nasıl tıp’ta branşlar varsa, sosyoloji içerisinde de çeşitli branşlar var. Sosyoloji, bütünüyle toplumu ele alıyor. Tıp’ta, İç Hastalıkları, Dış Hastalıkları, Ortopedi branşları olduğu gibi, sosyoloji’nin de eğitim, siyaset, ekonomi, din, hukuk, sağlık gibi değişik dalları var. Dolayısıyla çok geniş bir zeminde sosyolojinin girmediği insan alanı yok; ancak bunların hepsini bir kişinin anlatabilmesi, hepsi hakkında bilgi verebilmesi, o kadar kolay bir şey değil.

Bu nedenle düşündük ki, her hafta programımıza bir uzman alalım ve ilgili bölümde hem uzmanı dinleyelim, hem de o konuyla ilgili bilgisi olan, üniversitemizin değişik bölümlerindeki öğrencileri, örneğin; ekonomiyi anlatırken Ekonomi Bölümü’nden öğrencilerimiz de gelsin. Örneğin, din’i konuşurken İlahiyat Fakültesi’nden hocalarımız gelsin. Uzmanlarımızın sadece üniversiteden olması gibi bir şart da yok. Uzmanlar; pratik hayatta uzmanlığı ve deneyimi olan, konusunda yetkin olan kişiler de olabilir. Dolayısıyla biz toplumdaki sanayici ve üretici kesimler ile üniversite camiasını burada birleştirmeyi arzu ediyoruz. Üniversite mensupları olarak fildişi kulelerde değiliz; toplumdan kopuk değiliz; zaman zaman birbirimize yardımcı olmamız, birbirimizi beslememiz lazım. Toplum hayatı, ancak bu şekilde gelişebilir. Ben programın detaylarıyla ilgili sizlere teferruatla bilgi vereceğim ama önce şunu söylemek isterim.

Bildiğiniz gibi, Mevlana’nın “Benim bir ayağım sabit, diğer ayağım dünyayı dolaşır”  şeklinde bir sözü var. Buradan hareketle bizim de bir ayağımız sosyolojide, kendi bilgilerimizin alanında; diğer ayağımız da sosyolojinin incelediği toplumun ilgili bir kesiminde duracak. Eğitim, sağlık, hukuk, iktisat, din, aklınıza gelebilen, iki insanın olduğu her yer, sosyolojiyi ilgilendirmektedir.

Toplumsal değişim alanına giren öylesine alt konular var ki; ben öncelikle  buna birkaç örnek vermek istiyorum. Toplumda neler oluyor, neler değişiyor? Kendi hayatıma baktığım zaman da bunu görüyorum. Ben Adapazarlıyım, burada yetiştim. Sevgili Hocam zaman içinde toplumda öyle müthiş değişmeler var ki; mesela çocukluğumdan hatırlıyorum; çok affedersiniz, yollarda; burada, bu şehirde, yol kenarında mandalar yatıyordu, etrafta ceviz ağaçları, söğüt ağaçları vardı. Bugün öyle bir değişim yaşadık ki; Ankara’dan Konya’ya on saatte giden tren, artık bir buçuk saatte gidiyor. İnternet, akıl almaz bir şekilde hızlandı; bir anda dünyanın her tarafına ulaşabiliyorsunuz. Rejimlerde değişiklikler var; siyasetler, ekonomi, alım güçleri, uygulama biçimleri değişiyor. Nesiller arasında birtakım farklılıklar var. Şimdi, biz bunlara mecbur muyuz? Bunlar olmak zorunda mı? Yani bugün, şu an kendime bakıyorum; üzerimde o kadar bir yorgunluk var ki; üniversitede ders veriyorum, koştur, koştur, koştur, bu programa adeta koşarak geldim.

Hocam siz bu gidişata ne diyorsunuz? Yani biz böyle bir değişime mahkûm muyuz? Bu, işin tabiatında mı var? Değişim olmak zorunda mı? Değişim kaçınılmaz mı? Yoksa hani, görünmez bir el var, bunları organize ve koordine ediyor; biz de, hepimiz böyle bir akıntı içerisinde mi ilerliyoruz?

Sami Şener: Teşekkür ederim. Gerçekten, insan olarak, çevremizde meydana gelen hadiseleri bilinçli bir şekilde izlemek zorundayız ve bu anlamda da sosyologlar, meselelere daha da derinden bakmak zorundalar. Sadece olayların görünen yönünü değil, görünmeyen arka planını da anlamaya çalışmak zorundalar.

Ali Arslan: Yani kuklayı değil, kuklacıyı da görmeliler.

Sami Şener: Evet. Toplumların sosyal bilimcilere çok ihtiyacı var. Özellikle sosyologlara ihtiyaç var. Hayat sürekli hareket halinde. Dolayısıyla bu hareketlerin bazısı, bizim irademiz dâhilinde oluyor; bazısı bizim lehimize, bazısı ise, maalesef bizim aleyhimize cereyan ediyor. O zaman, burada insan düşüncesi, insan kültürü, bütün bu meydana gelen hadiseleri iyi bir şekilde izlemek, değerlendirmek ve kendisi için yararlı olanı seçmek zorunda. Yani insanın sahip olduğu akıl, vicdan, ahlak gibi birtakım değerlerle, bütün bu meydana gelen olayları değerlendirmek ve bizim için hangisi olumlu, hangisi faydalı, hangisi toplumun medeni hayatını geliştirecek; bütün bunları ele almak, düşünmek ve bir anlamda toplumu dengeye getirmek zorundayız. Bu değişim, sürekli olursa bundan kayıp da edebiliriz, kayıplar da verebiliriz. Bu değişim, hiç olmazsa, statik bir halde de kalabilir. Yani bir denge noktası da bulmak zorundayız.

Ali Arslan:  Canlanmak da gerekiyor.

Sami Şener: Evet, evet. Yani bir yanıyla hareket halinde de olacağız, bir yanıyla da kendimizi kaybetmeyeceğiz. Çünkü günümüzde teknoloji, öyle bir şekilde değişti ki bazen bizim tabii yapımıza da zararlı olmaya başladı. Veyahut düşünce öyle donuklaştı ki reklamlarla, birtakım programlarla artık düşünemeyecek hale geldik ve birtakım olayları değerlendiremiyoruz, değerlendiremediğimiz için de doğru kararlar veremiyoruz. Dolayısıyla toplumun, sosyal bilimlerin verilerine ihtiyacı var. Sosyal bilimlerin bilgi birikimine ihtiyaç var ve en önemlisi, sosyologların bu bilgi birikimini, çok iyi bir şekilde değerlendirip, analiz edip, topluma yol haritası oluşturması gerekiyor.